کنترل محاسبات چگونه می باشد؟
بهتر است بحث در مورد کنترل محاسبات قبل از اجرای طرح را با بررسی چند مورد واقعی آغاز نماییم.
- تحمیل هزینه کاشت 1200 میلگرد عصایی سایز 14، اضافه کردن شبکه مش و بتن ریزی با شرایط سخت داخل سازه به سازندگان یک مجتمع مسکونی 6 طبقه با مجموع 1000 متر مربع تنها به دلیل عدم کنترل مقدار خیز در وسط دال سقف به ابعاد 9*9 متر. لازم به ذکر است که هزینه اجرای این بهسازی جهت کنترل و بازگشت میزان خیز وسط تنها یک دال در طبقات حدود 20 برابر دستمزد طراحی اولیه هزینه بردار شده است و همچنین زمان تحویل نهایی پروژه 4 ماه به دلیل عملیات اجرایی آن به تاخیر افتاده است.
- تحمیل هزینه کاشت 6000 میلگرد با انواع سایز در المان‌های محتلف تیر، ستون و دال به منظور افزایش مقاطع تیر و ستون و همچنین تعبیه دیوار جدید، تغییرات ناخوشایند در طرح معماری ناشی از افزایش تعداد المان‌های سازه‌ای، آرماتور بندی، قالب بندی و بتن ریزی مجدد در شرایط سخت داخل سازه و تاخیر 1 ساله تحویل نهایی پروژه به سازندگان تنها به دلیل عدم درنظرگیری بار لرزه‌ای (زلزله) در طرح اولیه ساختمان مسکونی 6 طبقه. هزینه این تغییرات که به دلیل نقص طراحی به سازنده تحمیل شده است حدود 40 برابر هزینه اولیه طراحی برآورد می‌شود که این مقدار در صورت محاسبه هزینه‌های ناشی از تاخیر در تحویل پروژه بسیار بیشتر خواهد شد.
- تحمیل هزینه کاشت 85000 میلگرد با انواع سایز و عمق کاشت همچنین نصب 2200 متر مربع لایه FRP در اطراف المان‌های تیر و ستون به همراه حجم قابل توجهی از عملیات ساختمانی نظیر تخریب بتن مسلح، انتقال نخاله، برش بتن مسلح، آرماتور بندی، قالب بندی، بتن ریزی، … تنها به منظور کنترل خیز تیر‌ها و دال‌های یک مجتمع تجاری نسبتا بزرگ به مالک پروژه تنها به دلیل کنترل نشدن این مقادیر در طرح اولیه. هزینه طراحی و اجرای این عملیات مقاوم سازی بدون درنظر گرفته هزینه‌های ناشی از تاخیر زیاد زمان تحویل نهایی، حدود 50 برابر هزینه پرداخت شده به شرکت مشاوره و طراح برآورده شده است.
- فروریزش کل ساختمان حتی قبل از بهره‌برداری به دلیل مشکلات موجود در طرح اولیه و نیز ایرادات اجرایی.
همانگونه که مشخص است، روی‌دادن تمام وقایع اخیر (که متاسفانه در برخی موارد علاوه بر تحمیل هزینه مالی، منجر به تلفات جانی و نیز تبعات اجتماعی و … نیز شده‌اند) ناشی از درنظر نگرفتن و یا کنترل نشدن برخی از ساده‌ترین روابط موجود آیین نامه‌ای بوده‌است. موارد مذکور به راحتی توسط انجام یک سری کنترل‌های اضافی قابل پیشگیری بوده‌اند.
کنترل مجدد محاسبات یک فرآیند است که در آن مهندسان سازه با استفاده از روش‌های مختلف، نتایج حاصل از تحلیل و طراحی سازه‌ها را بررسی و اعتبارسنجی می‌کنند. این فرآیند به افزایش دقت، کاهش خطا، بهبود کارایی و اطمینان از امنیت سازه‌ها کمک می‌کند.
برخی از دلایل اهمیت کنترل مجدد محاسبات عبارتند از:
- جلوگیری از حوادث ناشی از خرابی سازه‌ها. بسیاری از حوادث وارده در تاریخ مهندسی عمران به خطاهای محاسباتی برمی‌گردند. برای مثال، فروپاشی پل تاکوما ناروز در سال 1940 به دلیل خطای طراحی در نظر گرفتن تاثیر باد بر سازه رخ داد1. با کنترل مجدد محاسبات، می‌توان خطاهای احتمالی را شناسایی و رفع کرد و از وقوع چنین حوادثی جلوگیری کرد.
- صرفه‌جویی در هزینه و زمان. کنترل مجدد محاسبات می‌تواند به جلوگیری از هزینه‌بر و زمان‌بر بودن تغییرات طرح یا بازسازی سازه‌ها کمک کند. اگر خطای محاسباتی در مرحله طراحی یا ساخت شناسایی نشود، ممکن است در آینده باعث بروز مشکلات جدّي شود که نیاز به تصحيح دارند. برای مثال، پروژه فضای هسته‌ای چرنوبیل در روسيه به دليل خطای طراحي در سيستم خنك كننده، باعث بروز حادثه هسته‌ای شديدي شد كه نياز به بازساخت كامل داشت. با کنترل مجدد محاسبات، مي‌توان اين خطا را پيش از رخ دادن حادثه كشف كرده و جلوي آن را گرفت.
- افزایش کارآمدی و افزایش رضایتمندی کاربران سازه‌ها. کنترل مجدد محاسبات نه تنها به جلوگیری از خطا کمک می‌کند، بلکه به بهینه‌سازی طرح و عملکرد سازه‌ها نيز منجر مي‌شود. با استفاده از روش‌های مناسب برای تحليل و طراحي، مي‌توان سازه‌هايي را ايجاد كرد كه با كمترين مصرف مواد و انرژي، بيشترين استحكام و پايداري را داشته باشند. برای مثال، پل میلائو در ایتالیا یکی از بلندترین و زیباترین پل‌های جهان است که با استفاده از روش‌های پیشرفته محاسباتی طراحی شده است. با کنترل مجدد محاسبات، می‌توان از صحت و کارآمدی این روش‌ها اطمینان حاصل کرد.
بنا به موارد ذکر شده می‌توان گفت که، کنترل مجدد محاسبات یک امر ضروری و حیاتی در مهندسی سازه است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. شرکت برنا بهینه تدبیر با در داشتن متخصصین سازه از روش‌های مختلفی به منظور کنترل مجدد محاسبات انجام شده در این شرکت و نیز محاسبات انجام شده توسط سایر طراحان استفاده می‌نماید.
این روند در شرکت ما با استفاده از نرم‌افزارهای قابل اعتماد و به‌روز، استفاده از روش‌های تجربی و تئوری، استفاده از روش‌های تحلیل حساسیت و خطای تصادفی، استفاده از روش‌های تطبیق و مقایسه با داده‌های تجربی و نقطه نظرات کارشناسان مسلط در این حوزه تکمیل می‌گردد. ارایه این خدمات به متقاضیان محترم تاکنون توانسته است از تحمیل هزینه‌های اضافی و تاخیرات در زمان نهایی پروژه‌های بسیاری جلوگیری به عمل آورده و رضایتمندی آنها را به ارمغان بیاورد.
