مقاوم سازی سازه با ژاکت فولادی و یا ژاکت فلزی چیست؟
مقاوم سازی به کمک ژاکت فولادی و یا ژاکت فلزی در ساختمانها یکی از روش های تقویت و بهبود عملکرد سازه های بتن آرمه است. در این روش، ورق های فلزی (معمولاً فولادی) به عناصر بتنی (مثل ستون ها و تیرها)چسبانده می شوند تا ظرفیت باربری، شکل پذیری و مقاومت در برابر بارهای لرزه ای آنها را افزایش دهند. این روش دارای مزایا و معایب مختلفی است که در ادامه به آنها اشاره می کنم.
ساختمان‌های بتنی در برابر بارهای خارجی مانند زلزله، باد، سیل و غیره نیاز به مقاوم سازی دارند. یکی از روش‌های مقاوم سازی ساختمان‌های بتنی، استفاده از ژاکت فلزی یا فولادی است. ژاکت فلزی یک پوشش فولادی است که دور عناصر بتنی مانند ستون، تیر و دال قرار می‌گیرد و با استفاده از پیچ و مهره، چسب یا جوش به آنها متصل می‌شود.
این روش باعث افزایش مقاومت و شکل پذیری عناصر بتنی شده و از تخریب آنها جلوگیری می‌کند. همچنین در مواقع رویداد زلزله افزایش شکل‌پذیری سازه می‌تواند منجر به جذب بیشتر انرژی توسط ژاکت اضافه شده به سازه شود و عملا از تخریب عضو جلوگیری به عمل آورد.
البته کارایی مناسب این روش نیز مانند بسیاری از روش‌های مقاوم‌سازی منوط به اجرای صحیح و منطبق بر نقشه‌های اجرایی تهیه شده توسط طراح مقاوم‌ساز می‌باشد در مقاوم سازی المان‌های سازه بتنی با استفاده از روش ژاکت فلزی، ابتدا باید پوشش بتنی عضو مورد نظر را حذف کرده (رنگ یا نما باید برداشته شود) و در صورت رسیدن آسیب دیدگی به میلگردها سطح آنها را با استفاده از برس سیمی یا شن و ماسه تمیز کرده و با رزین اپوکسی پوشش دهند و کاور بتن را ترمیم نمایند.
سپس باید ژاکت فلزی با ابعاد و ضخامت مناسب را نصب کرده و با پر کردن فضای خالی بین ژاکت و بتن با ملات ترمیمی پر نمایند تا اتصال خوبی را بین آنها ایجاد شده و عضو به صورت یکپارچه عمل نماید. در نهایت، باید ژاکت فلزی را به فونداسیون و تیرهای سطح بالاتر وصل کرده و با استفاده از سخت کننده‌های فولادی، رفتار خمشی آن را بهبود بخشید.
بعضی از مزایای مقاومت با ژاکت فلزی عبارتند از:
- افزایش قابل توجه مقاومت برشی و خمشی عضو
- افزایش شکل پذیری و ظرفیت جذب انرژی عضو
- جلوگیری از کمانش آرماتورهای طولی عضو
- جلوگیری از تخریب بخش بتن و کاور عضو
- حفظ هندسه اصلی عضو
- هزینه نسبتا پایین نسبت به روش‌های دیگر
- سرعت نسبتا بالای اجراء
مقاوم سازی ژاکت فلزی
بعضی از معایب مقاوم سازی با ژاکت فلزی عبارتند از:
- نیاز به پوشش ضد خوردگی برای جلوگیری از زنگ زدگی ورق های فلزی
- نامطابقت بین خصوصیات مکانیکی بتن و فولاد
- نامناسب بودن برای مقاوم سازی فونداسیون ها و دیوارهای برشی
- تاثیر منفی بر روی زیبایی ساختمان
در مقابل این روش، روش مقاوم سازی با ژاکت بتنی وجود دارد که شامل اضافه کردن یک لایه بتن تازه به همراه آرماتوربندی جدید به عناصر بتنی است. معمولا در مواقع مورد نیاز به افزایش ابعاد المان طراح باید یکی از این 2 روش را بنا به ضرورت و محدودیت‌های پروژه انتخاب نماید بنابراین بهتر است در ادامه به مقایسه این 2 روش پرداخته شود.
اضافه کردن ژاکت بتنی می تواند مزایایی نظیر موارد زیر را داشته باشد:
• یکنواخت و همجنس بودن با عضو قبلی
• عدم نیاز به اضافه کردن پوشش ضد آتش
• قابلیت استفاده در تمام المان‌ها و بخش‌های سازه
• سهولت یکپارچگی بین المان‌ها دارد.
اما این روش هم همانند سایر روش‌های مقاوم سازی دارای چالش‌هایی است که باید در نظر گرفته شودمواردی قبیل:
• افزایش ابعاد المان‌های سازه که معمولا منجر به سنگین شدن کل ساختمان می‌شود بنابراین ممکن است نیاز به تقویت فونداسیون و سایر اعضا باشد.
• لزوم به مضرس کاری سطح عضو قبل از بتن‌ریزی برای افزایش پیوستگی بین بتن قدیم و جدید در هر المان.
• تغییرات حجم بتن تازه که ممکن است باعث تولید تنش‌های نامطلوب در عضو گردد.
بنا به موارد مطرح شده بهتر است متناسب با موقعیت و محدودیت‌های هر پروژه نسبت به روش مقاوم سازی متناسب اقدام لازم صورت پذیرد.
جهت مشاهده پروژه های انجام شده توسط شرکت پیمانکاری اجرای تخصصی طرح های مقاوم سازی به سایت bbtsaze.com مراجعه نمایید.
